Ηραίο Περαχώρας
Το Ηραίο Περαχώρας βρίσκεται στη χερσόνησο της Περαχώρας, στα βόρεια του Κορινθιακού κόλπου, στο δυτικό άκρο της οροσειράς των Γερανείων. Ο τόπος ονομαζόταν Ηραίο από την αρχαιότητα λόγω του ιερού αφιερωμένου στην Ήρα που βρίσκεται στο ακρωτήριο. Το σύγχρονο όνομα της περιοχής της Περαχώρας προέρχεται από το αρχαίο τοπωνύμιο ‘Πειραίο’ ή ‘Περαία’. ‘Περαία’ είναι η συντόμευση της φράσης ‘περαία γη’ και σημαίνει η ‘απένταντη’ γη, ο τόπος πέρα από την θάλασσα, το όνομα χρησιμοποιήθηκε πιθανόν διότι το ακρωτήριο βρίσκεται απέναντι από την χώρα της Κορίνθου. Μεταξύ του Ηραίου και της Περαχώρας, βρίσκεται η λίμνη Βουλιαγμένη, η οποία στην αρχαιότητα ονομαζόταν Εσχατιώτης (αναφορά στην απομακρυσμένη γεωγραφική θέση της πάνω στο ακρωτήριο).
Ιστορία
Δεν γνωρίζουμε πολλά για το προϊστορικό Ηραίο - και κυρίως για την περίοδο πριν τον 8ο αι. π.Κ.Χ.- λόγω έλλειψης γραπτών αναφορών. Στην ευρύτερη περιοχή της Περαχώρας και της λίμνης Βουλιαγμένης, τα αρχαιότερα ευρήματα που έχουν ανακαλυφθεί χρονολογούνται στην Ελλαδική και Μυκηναϊκή περίοδο. Από τις ελάχιστες αρχαίες αναφορές στο Ηραίο Περαχώρας, η πιο εκτενής είναι αυτή του Ξενοφώντα στο εδάφιο σχετικά με τον πόλεμο της Κορίνθου (391-390 π.Κ.Χ). Ο Ξενοφών επίσης κάνει αναφορά στην κτηνοτροφία της περιοχής της Περαχώρας. Ο Πλούταρχος αναφέρει έμεσα το Ηραίο, στο εδάφιο σχετικά με τον χαρακτηρισμό δορυξένος, όπου γράφει ότι "παλιά" οι Μεγαρείς κατοικούσαν σε πέντε διαφορετικά μέρη και ονομάζονταν αντίστοιχα Ἡραεῖς καὶ Πιραεῖς καὶ Μεγαρεῖς καὶ Κυνοσουρεῖς καὶ Τριποδίσκιοι.